Her geçen gün trafiğe çıkan otomatik vitesli araç sayısı artıyor. Artan trafik yoğunluğundaki dur kalklar ya da sürüş sırasındaki rahatlık, otomatik vitesli araçların tercih sebebi olmaya başladı. Peki otomatik vitesli arabaların doğru kullanımı nasıl olmalı? Detaylar yazıda…
Otomatik Vites Kullanımı Avantajları
Otomatik vites arabalar sürüş kolaylığı açısından tercih sebebi oluyor. Debriyaj ile uğraşmayı gerektirmeyen otomatik vites arabalarda durmak istendiğinde frene, hızlanmak istendiğinde de gaza basılması yeterli oluyor. Sürekli olarak vites kolunu tutmak ve her hızlanma ya da yavaşlama esnasında vitesi değiştirmek de gerekmiyor. Bu nedenle hem ayaklar hem de eller yolculuk boyunca mümkün olduğunca az yoruluyor. Bunun yanı sıra otomatik vites arabalar geri kaçırma yapmıyor, yani eğimli yollarda çok daha rahat bir kalkış yapılmasını sağlıyor. Ekonomik açıdan yaklaşım sergilenecek olursa da otomatik vites arabaların satışı daha rahat gerçekleşiyor.
Otomatik Vites Kullanımı Dezavantajları
Otomatik vites arabaların fren balataları daha çabuk yıpranabiliyor. Aracın hızlanması da manuel araçlara nispeten geç gerçekleşiyor. Bu tür araçlar genel olarak daha fazla yakıt tüketiyor ve bakım masrafları da ne yazık ki daha fazla oluyor. Ortaya çıkacak herhangi bir arızada doğacak masraflar daha fazla tutabiliyor. Manuel araçlara kıyasla şanzıman arızaları da daha sık yaşanıyor.
Otomatik vitesli arabalar nasıl kullanılır
Otomatik vitesli arabalar, düz viteslilere göre genelde daha kolay kullanıldıkları ve uzun yolda daha fazla rahatlık sağladıkları için hem yeni hem de deneyimli sürücülerin gözdesi. Bu basit adımlar otomatik vites kullanmayı öğrenmene yardımcı olacak. Fakat şunu aklından çıkarma: Herhangi bir motorlu taşıt kullanmadan önce mutlaka geçerli bir ehliyetin olmalı ve tüm trafik kurallarını bilmelisin.
1. Arabaya bin. Aracın kapısını anahtarla ya da uzaktan kumandayla açtıktan sonra sürücü tarafından bin.
2. Aracı kendine göre ayarla. Koltuğunu, hem dışarıyı rahatça görebileceğin hem de tüm kontrollere zahmetsizce ulaşabileceğin biçimde ayarla. Aynaları, arabanın arkasını ve yanlarını açık seçik görebileceğin konuma getir. Sürmeye başlamadan önce otomobilin kör noktalarını öğren ki dönüş yapmadan ve şerit değiştirmeden önce kontrol edebilesin.
3. Araç kontrollerini öğren. İşe başlamadan önce gaz ve fren pedallarının, direksiyonun, vites kolunun, sinyal kontrollerinin, koltuk ayarının ve sileceklerin yerini bilmek çok önemli.
-Gaz ve fren pedalları ön alt kısımda, ayaklarını koyduğun yerdedir. Fren solda, gaz sağda bulunur.
-Direksiyon, sürücü konsolunun ortasındaki büyük simittir. Sağa sola döndürdüğünde aracın tekerlekleri de iki yana döner.
-Direksiyon kolonunun üstünde (genelde solda) küçük bir kol bulunur. Bu kol ortada durur ve yukarı ya da aşağı konuma getirilebilir. Bu, dönüş sinyalidir. Genelde direksiyon simidinin solunda, direksiyon kolonundaki kolların ya da konsolun üstünde bulunan kontroller farları açıp kapamaya yarar.
-Vites kolunun olabileceği başlıca iki yer var. Ya direksiyon kolonunun sağındadır, ya da şoför ve ön yolcu koltuklarının arasındadır. Vites kolunda genelde “P”, “D”, “N”, “R” harflerinin ve birkaç rakamın yer aldığı bir vites göstergesi bulunur. Vites kolu direksiyon kolonundaysa vites göstergesi genelde gösterge panelinde, hız göstergesinin altında olur.
4. Emniyet kemerini bağla. Senin de, aracına binen tüm yolcuların da emniyet kemerleri daima bağlı olmalı.
5. Aracı çalıştır. Sağ ayağını fren pedalına sonuna kadar bastır, sonra kontak anahtarını takıp saat yönünde çevirerek aracı çalıştır.
6. Vites seç. Ayağını fren pedalından kaldırmadan vites kolunu “Drive” (sürüş) konumuna getir. Bu vites, “D” harfiyle belirtilir ve başarılı bir biçimde vites değiştirdiysen göstergede vurgulu biçimde gösterilecektir.
Vites kolu direksiyon kolonundaysa önce kolu kendine doğru çek, sonra aşağı ya da yukarı hareket ettirerek vites seç.
Vites kolu yerdeyse genelde vites kilidini açan bir düğmesi bulunur. Bu düğmeye basarak vites kolunu hareket ettirebilirsin.
7. El frenini indir. Bu ya iki koltuk arasındaki bir kol biçimindedir ya da ayağını koyduğun yerin en solundadır. Elektirikli tip el freni ise sol tarafta vites kolu yanında el freni açma kapama anahtarı vardır. El frenini hareket ettirmeden önce bir mandalı açman ya da üstündeki bir düğmeye basman gerekebilir.
8. Çevreni kolaçan et. Yakınında hareketli nesneler yada birileri olup olmadığını görmek için arabanın tüm etrafını, ölü noktalar dahil kontrol et. Gözlerini hiçbir zaman gideceğin yönden ayırma.
9. Arabayı hareket ettir. Fren pedalındaki ayağını hafifçe kaldırdığında araba hareket etmeye başlayacak. Ayağını frenden kaldır, aynı ayağınla hafifçe gaza basarak arabayı hızlandır. Normal yolda ilerlerken hız değiştirdiğin için vites değiştirmen gerekmez.
10. Arabayı döndürmek için direksiyonu çevir. Vites “Drive” modundayken araç, direksiyonu sola çevirdiğinde sola, sağa çevirdiğinde sağa döner.
11. Arabayı yavaşlatmak ya da durdurmak için frene bas. Sağ ayağını gaz pedalından çekip frenin üstüne koy ve arabanın yavaşlaması yada durmaması için yavaşça pedala baskı uygula. Aracı tekrar hareket ettirmek istediğinde ayağını yine gaz pedalına koy.
12. Arabayı park et. Gideceğin yere varınca fren pedalına giderek artan bir basınç uygulayarak aracı tamamen durdur ve vites kolunu “ N” (nötr) konumuna getir elfrenini çek. Araçtan inmeden önce, ayak frende tutularak vites modu “P” (park) konumuna alınmalı ve kontak ondan sonra kapatılmalıdır.
13. Geri geri git. Geri gitmek istiyorsan unutma ki geri vitese geçmeden ya da geri vitesten çıkmadan önce araç tümüyle durmuş olmalı. Vites kolunu “R” (reverse) ile işaretli konuma getir, aracın yanlarını ve gerisini kontrol edip bir engel olup olmadığına bak. Ayağını frenden hafifçe kaldırıp gaz pedalına koy.
Geri viteste dönüş yaparken araç, direksiyonu ne tarafa çevirirsen araç oraya gider. Tek fark geriye gitmen, yani aracın önü değil arkası yön değiştirecek.
UYARILAR
Gözlerini yoldan ayırma. Araç sürerken asla mesajlaşma.
Trafik kurallarının tümüne uy ve geçerli bir ehliyetin olmadan trafiğe çıkma.
Alkollüyken kesinlikle direksiyon başına geçme.
Aracından ayrıldığında kapıları kilitle.
P (park) vitesine geçmeden önce mutlaka arabayı tamamen durdur. Yoksa ciddi şanzıman hasarı oluşabilir.
“R” (geri) vitesinden “D” (sürüş) vitesine geçmeden ya da tersini yapmadan önce aracın tümüyle durmuş olması gerekir yoksa ciddi şanzıman hasarı oluşabilir.
Zülfikar ÖZMEN
İleri Sürüş Teknikleri Eğitmeni
Trafik ve Yol Güvenliği Uzmanı
