Türkiye’de ekonominin taşıyıcı kolonlarından biri olarak kabul edilen otomotiv sektörü yeni bir döneme hazırlanıyor. Avrupa Birliği’nin yeni güvenlik donanımı regülasyonu 7 Temmuz itibarıyla yürürlüğe giriyor.
Otomotiv sektörünün gözü 7 Temmuz’a çevrildi. Daha önce ciddi paralar ödenerek satın alınan opsiyonel kimi güvenlik uygulamaları bu tarihten itibaren standart olmak zorunda. Türkiye’nin de AB mevzuatına uyum çerçevesinde uygulayacağı yeni dönem eldeki otomobillerin satışını da 2. el piyasasını da doğrudan etkileyebilir.
“AMAÇ CAN VE MAL KAYBINI EN AZA İNDİRMEK”
7 Temmuz itibariyle Genel Güvenlik Yönetmeliği değişecek. Bugüne kadar otomobillerde bulunmayan bir takım güvenlik donanımlarının araçlarda mecburi olması hedefleniyor. Buradaki amaç can ve mal kaybını en aza indirmek.
Bu kapsamda geçmişte opsiyonel olan ve bazıları ciddi ücretler ödenerek satın alınan kimi sistemlerin sıfır araçlarda standart olması zorunlu hale geliyor. Haliyle elde kalan ve söz konusu standartları taşımayan araçların akıbeti merak ediliyor.
Bu yönetmelik aslında AB mevzuatına uyum çerçevesinde Mayıs 2020’de hazırlanan bir yönetmelik. Temel olarak araçların genel güvenliği ve karayolu kullanıcıları ile yolcuların korunması esas mesele. Zaten belirlenen güvenlik unsurlarına sahip olmayan araçların üretimine tip onayı verilmemesi bunun en büyük göstergesi.
Bu çalışmalar yapıldığında sürecin başlangıç tarihi olarak 7 Temmuz 2024 işaret edildi.
Peki, yönetmelikle neler değişiyor?
Standart olması zorunlu kılınan sistemlerden bazıları; Acil durum frenleme asistanı, sürücü yorgunluk algılama sistemi, alkol kilidi hazırlığı, kaza veri kaydedicisi, ani frende otomatik yanan flaşörler, önden çarpmada yaya koruması için ‘safety glass’ özellikli ön cam bunlardan bazıları, yolun hız limitine göre geri bildirim veren bir hız sabitleme sistemi, şerit takip asistanı, geri görüş kamerası veya arka park mesafe sensörü yeni dönemin olmazsa olmazları. Ayrıca, otobüsler ve kamyonlarda ise olası kör noktaları daha iyi belirlemeye yönelik teknolojiler, yayalar veya bisikletlilerle çarpışmaları önlemek için uyarılar ve lastik basıncı izleme sistemleri zorunlu olacak.
Acil durum frenleme asistanı: Acil Fren Destek (EBA) Sistemi acil frenleme durumlarında yardımınıza geliyor.
Fren Destek Sistemi, tam fren gücüne nerede ihtiyacınız olduğunu belirlemek için fren yaptığınız kuvveti algılar. Daha sonra fren pedalını basılı tuttuğunuz sürece fren basıncını otomatik olarak ABS kontrol eşiğine yükseltir. Pedalı bırakırsanız sistem, fren pedalının konumuna tekrar uyacak şekilde fren basıncını azaltacaktır. Bu güvenlik işlevi, durmanız için gereken mesafeyi önemli ölçüde azaltabilir.
Sürücü yorgunluk algılama sistemi: Sürücünün yorgunluk veya uykululuk nedeniyle direksiyona olan odağını kaybettiği durumlarda olası kazaları önlemek için. Sistem, sürüşe devam etmek için en uygun koşullara ulaşıncaya kadar aracı durdurmalarını önerir.
Alkol kilidi hazırlığı: “Alkol kilitleme yazılımı”, aracın işlevleriyle etkileşime giren bağlı bir alkol kilitleme cihazını etkinleştirmeyi mümkün kılan bir yazılımdır. Alkol kilitleme sistemiyle donatılmış bir otomobil, sürücünün soluduğu havanın izin verilen limitlerin üzerinde alkol içermesi durumunda çalıştırılamayacaktır. Aracın fonksiyonlarıyla entegrasyon sayesinde, örneğin, aracın ne zaman çalıştırılabileceği gibi talimatları ve mesajları doğrudan aracın orta ekranından alırsınız. Alkol kilidi, aracın ateşleme sistemine bağlı teknik bir cihazdır. Arabayı çalıştırmadan önce sürücünün, dışarı verilen havadaki nemin kontrol edilmesi için bir nozul üflemesi gerekir. Alkol kilidi sürücünün binde 0,2 promil alkolün üzerinde olmadığını doğruluyor. Sürücünün limitin üzerinde alkol etkisi altında olması durumunda araç çalıştırılamaz.
Kaza veri kaydedicisi: Trafik kazası öncesinde, sırasında ve sonrasında ilgili verileri kaydeden ve dolayısıyla bir uçuş kayıt cihazına benzeyen bağımsız bir elektronik cihazdır. Bir kaza durumunda olaylar hakkında daha doğru bilgi elde etmek amacıyla motorlu araçlara (otomobiller, kamyonlar, otobüsler, motosikletler, tramvaylar ve özel araçlar) gönüllü olarak kurulabilir. Bazı ülkelerde farklı araçlara zorunlu kurulum yapılmasına ilişkin düzenlemeler bulunmaktadır. Kaza verileri kaydedici, aracın çeşitli verilerini (hız, seyahat yönü, boylamasına ve enine araç hızlanması, ışıkların durumu, dönüş sinyalleri ve frenleme vb. gibi) sürekli olarak kaydeder ve bunları otomatik olarak temizlenmeden önce bir süre kaydeder.
Şerit takip asistanı: Bu özellik, şeridinizden saparsanız şeridinize dönmenize yardımcı olabilir. Bu, bir kazayı önlemeye yardımcı olabilir. Araba sürerken her zaman çevrenize ve yakındaki şeritlerdeki trafiğe dikkat edin. Ancak şeridinizden çıkarsanız gösterge panelinizde bir uyarı görecek, bir ses duyacak veya koltuğunuzun ya da direksiyonunuzun titrediğini hissedeceksiniz. Bu şeritten ayrılma uyarınızın etkinleştirilmesidir. Ardından, zamanında tepki vermezseniz, şerit takip asistanı sizi yavaşça yönlendirerek şeridin ortasına geri döndürecektir.
Önden çarpmada yaya koruması için ‘safety glass’ özellikli ön cam: Ciddi bir önden çarpışma durumunda genellikle yetişkin bir yayanın başı ve/veya omuzları ön camla temas eder. Sonuçta ortaya çıkan kafa/beyin yaralanmaları izlenebilir. Lamine cam, otomotiv ve demiryolu şehir içi araç endüstrisinde ön cam malzemesi olarak yaygın olarak kullanılmaktadır. Mükemmel darbe enerjisi emilimi ve cam parçası dağılımının azaltılması nedeniyle sıklıkla “güvenlik camı” olarak adlandırılan basit bir sandviç kompozit yapıdır. Ön cam normalde, genellikle polivinil butiral (PVB) folyodan yapılmış bir ara katman aracılığıyla birbirine bağlanan iki cam levhadan oluşur.
OTO SATIŞLARI NASIL ETKİLENECEK?
7 Temmuz’da başlayacak uygulamalarının hiç şüphesiz ki satışlar üzerinde de etkisi olacaktır. Sipariş edilmiş yolda olan otomobiller veya vitrinde bulunan araçlar için bir belirsizlik durumu söz konusu. Bakanlıklar bu noktada şöyle bir uygulamayı öngördüler: Otomobil markalarının 2023 yılında satmış olduğu araç adedinin yüzde 10’unu kadar otomobili satabilecek. Özetle bu yönetmeliğe uymayan araçların ve modellerin geçtiğimiz yılki satış adedinin yüzde 10’u kadar olanını satabileceklerdir, bu oran ticari araçlar için ise yüzde 30 olarak belirlendi.
Zülfikar ÖZMEN
İleri Sürüş Teknikleri Eğitmeni
Trafik ve Yol Güvenliği Uzmanı
